Contact tussen dader en nabestaanden faciliteren: 'Je krijgt bevestiging en dat is een opluchting'

Veldhuijzen benadrukt dat er "op papier" veel geregeld is voor nabestaanden, maar dat dat "willekeurig" wordt uitgevoerd. Zo zouden bepaalde factoren van groot belang zijn, zoals wat voor rechercheur er op de zaak zit en welke "vinkjes" afgewerkt worden. Ik heb levenslang focust zich op dat soort vraagstukken, maar ook op de ervaring van nabestaanden. "Waar we ook achter zijn gekomen is dat nabestaanden graag antwoorden willen. Ze willen alles weten. De gifbeker van wat er gebeurde moet leeg."

Rouwproces

Niet alleen Slachtofferhulp kan daarbij helpen, ook Perspectief Herstelbemiddeling. "Slachtofferhulp stopt na de rechtszaak, terwijl dan pas het rouwproces begint voor velen. Dan komen de vragen", aldus Veldhuijzen. Waar een proactieve houding nodig is om die vragen beantwoord te krijgen, zijn de meeste nabestaanden "murw geslagen" van het rechtsproces.

'Ik wilde gewoon antwoord'

Perspectief Herstelbemiddeling werkt actief mee en kijkt naar wat zowel de dader als de nabestaande zou willen. In Ik heb levenslang komt ook Jolanda aan het woord, wier zoon Perry werd doodgestoken door een vriend. Jolanda besloot zelf contact te zoeken met de dader. "Ik wilde gewoon het antwoord."

Perry was volgens Jolanda een "blij ei" dat "iedereen hielp" en graag feestte. "Hij heeft goed geleefd." Tijdens zijn verjaardag gaat het mis. Perry belde iemand op om ook aan te sluiten bij het feestje, maar de dader hoorde het verkeerd en dacht dat die nieuwe toevoeging hem van het leven zou beroven. In de vriendengroep was er al eerder iemand vermoord, waarna de dader bedreigd werd. "Hij was bang dat ze voor hem zouden komen", legt Jolanda uit.

Opluchting

De dader heeft vervolgens Perry van het leven beroofd, vertelde hij aan Jolanda. "Dat antwoord gaf rust. M’n zoon heeft niets gedaan om het uit te lokken en begon niet zelf met de agressie. Je krijgt de bevestiging en dat is een opluchting."

'Gelijk een klik'

Perspectief Herstelbemiddeling hielp Jolanda bij de voorbereiding op het gesprek met de dader. Het liep anders dan Jolanda vooraf had gedacht. "Er was eigenlijk gelijk een klik." Jolanda kende de jongen al van toen Perry nog leefde. "Ik heb contact gehouden, het is een heel jonge jongen en heeft nog een heel leven voor zich. Ik geloofde niet dat hij zo slecht is. Met wat er het jaar daarvoor aan voorafging, heb ik er begrip voor."

Volgens Jolanda had haar zoon Perry het ook graag gewild dat ze contact zou houden met de dader. Daarnaast heeft Jolanda ook contact met de ouders van de dader. "Die ouders zijn net zo goed slachtoffer", vindt Jolanda. De ouders van de dader houden haar op de hoogte van hoe het met hem gaat en ze helpen elkaar om in contact te komen met lotgenoten.

Zoek hulp

Jolanda zou het alle nabestaanden aanraden om hetzelfde pad te bewandelen, maar begrijpt dat niet iedereen daarop zit te wachten. "Zoek hulp, doe het niet alleen en probeer niet boos te blijven", vertelt ze. "Zie wat dit brengt. Je moet rust proberen te vinden erin."

Rechten gelijktrekken

Veldhuijzen benadrukt dat de rechten van nabestaanden gelijkgetrokken moeten worden met die van daders. "Daders krijgen informatie, worden goed behandeld, kunnen in hoger beroep. Dat zijn dingen waarbij iemand hulp krijgt bij werk, woning en psychologische hulp. Dat moet je gelijktrekken met slachtoffers en wat zij nodig hebben, soms met korte hulp en soms langer."

Waar nabestaanden nu recht op hebben, is bijvoorbeeld spreekrecht. Maar dat vervalt na de rechtszaak. Veldhuijzen stelt dat het dus slechts gaat om een "geste" richting nabestaanden. "Er is een disbalans. Er is meer aandacht voor de dader dan voor het slachtoffer, dat moet worden rechtgetrokken."

De zes afleveringen van de podcast Ik heb levenslang zijn te beluisteren op alle streamingdiensten. Klik hier voor meer informatie.